Zespół cieśni stępu (tarsal tunnel syndrome)

To rzadziej rozpoznawane, ale istotne schorzenie dotyczące stopy. Jest ono analogiczne do zespołu cieśni nadgarstka – polega na ucisku nerwu piszczelowego tylnego w tzw. kanale stępu (przestrzeni anatomicznej w okolicy kostki przyśrodkowej).

🔶 Anatomia – gdzie powstaje problem?

Nerw piszczelowy tylni przebiega za kostką przyśrodkową (wewnętrzną stroną kostki) i przechodzi przez kanał stępu, utworzony przez kości i więzadło troczka zginaczy. Ucisk w tym miejscu prowadzi do objawów neurologicznych w obrębie stopy.

🔷 Przyczyny zespołu cieśni stępu:

  • Wady postawy i deformacje stopy (np. płaskostopie)

  • Przewlekłe przeciążenie stopy

  • Urazy (np. skręcenie kostki)

  • Guzy, torbiele, żylaki w obrębie kanału stępu

  • Zapalenie pochewek ścięgnistych

  • Cukrzyca (zwiększona podatność nerwów na ucisk)

  • Reumatoidalne zapalenie stawów

🔷 Objawy zespołu cieśni stępu:

1. Ból w obrębie kostki przyśrodkowej

  • Ból może promieniować do podeszwy stopy, pięty, a nawet palców.

  • Często opisywany jako pieczenie, palenie lub „strzelanie prądem”.

2. Drętwienie i mrowienie stopy

  • Zwłaszcza w nocy lub po długim staniu/chodzeniu

  • Lokalizuje się w podeszwie stopy, rzadziej na pięcie

3. Osłabienie mięśni stopy

  • W zaawansowanych przypadkach może dojść do osłabienia zginaczy palców lub zaników mięśni podeszwy

4. Uczucie obrzęku lub napięcia

  • Pacjenci często zgłaszają uczucie „pełności” w stopie, mimo braku rzeczywistego obrzęku

🔷 Rozpoznanie:

  • Badanie kliniczne: objaw Tinela (ból/”prąd” po opukaniu nerwu za kostką)

  • EMG/ENG (elektromiografia) – ocena przewodnictwa nerwowego

  • USG lub rezonans MRI – wykrycie przyczyny ucisku (torbiel, ganglion, stan zapalny)

🔷 Leczenie zespołu cieśni stępu:

🔹 Leczenie zachowawcze:

  • Odpoczynek i unikanie przeciążenia

  • Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (NLPZ)

  • Fizjoterapia: mobilizacja nerwu, ćwiczenia rozciągające, ultradźwięki

  • Wkładki ortopedyczne – zwłaszcza przy płaskostopiu

  • Zastrzyki ze sterydów – w przypadkach nasilonego zapalenia

🔹 Leczenie operacyjne:

  • W przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym

  • Neurochirurgiczne odbarczenie nerwu piszczelowego (uwolnienie cieśni)

🔷 Problemy stóp wynikające z cieśni stępu:

  • Przewlekły ból stopy utrudniający chodzenie

  • Ograniczenie aktywności fizycznej

  • Zanik mięśni i zmniejszenie siły zgięcia palców

  • Trudność z noszeniem butów z powodu bolesnej okolicy kostki

  • Pogorszenie postawy i zmiana chodu (z powodu kompensacji bólu)

🔷 Profilaktyka i zalecenia:

  • Leczenie wad stopy (płaskostopia, koślawości)

  • Unikanie przeciążeń i niewłaściwego obuwia

  • Kontrola masy ciała

  • Wczesne leczenie urazów okolicy kostki

  • Regularne rozciąganie ścięgien i mięśni stopy